Setsubun & Taian. De dag om iets nieuws te beginnen.

Hoi, leuk dat je hier bent! Wist je dat in Japan net de lente begonnen is?

SETSUBUN & TAIAN

Zaterdag (3-2, 2018) was het Setsubun in Japan, volgens de maankalender de dag voordat de lente begint. Overgewaaid vanuit China. Vooral een dag met bijzondere geluksrituelen. Dit jaar is het op dezelfde dag ook Taian. Taian is dé geluksdag van het jaar. En omdat Taian dit jaar op dezelfde dag valt als Setsubun is het een extra bijzondere en grote geluksdag. Volgens de Japanners het beste moment om iets nieuws te beginnen. Deze Setsubun en Taian is voor mij erg bijzonder, want de eerste schop is in de grond gegaan voor de bouw van mijn eigen atelier.

大安 Taian, betekent ‘grote vrede’, op deze dag worden veel huwelijken gesloten, nieuwe bedrijven opgezet en gestart met bouwprojecten.

MIJN WEG DOOR DE KLEI

Voor Setsubun en Taian hebben we allerlei aparte rituelen volbracht. Maar eerst een stukje achtergrond: Toen ik in 2014 naar Japan reisde om inspiratie op te doen, kwam ik onverwacht in een stroomversnelling van mooie momenten terecht. Drie weken van mijn in totaal drie maanden durende reis verbleef ik in Seto, één van de oudste pottenbakkersdorpen in Japan. Ik had voorheen nooit iets met klei gedaan, maar wilde graag ontdekken of het me zou liggen. Vanaf het begin vond ik alle facetten interessant. Het draaien, glazuren, het fysieke.

Want vooral in de eerste maanden komen er barrières op je af waar je je doorheen moet worstelen. Bloed, zweet en tranen.

Eenmaal in Ishigaki ben ik dag in dag uit lessen gaan volgen bij twee pottenbakkers. Voor wie graag benieuwd is over de gebeurtenissen voordat ik naar Ishigaki vertrok, neem dan een kijkje bij oudere posts. Bijzondere leraressen met allebei een andere achtergrond en manier van werken. Vanaf toen merkte ik dat de klei me uitdaagde, maar me ook in een zekere balans kon brengen. Vooral het draaien bracht me in een flow. Zonder na te denken, te focussen en te creëren.

Zeker bij het draaien van klei is het belangrijk om te weten dat dit is wat je wilt, je moet het echt leuk vinden. Want vooral in de eerste maanden komen er barrières op je af waar je je doorheen moet worstelen. Bloed, zweet en tranen. Je geduld wordt op de proef gesteld, maar ook je fysieke en mentale gesteldheid. Kracht meten met gevoeligheid en het aanvoelen, zien en uitvoeren van minieme details wordt er van je verlangd als je werkt met klei in Japan. Het heeft iets magisch. Creëren in, uit en met de natuur.

3-2 DE MAGISCHE DAG voor zout, rijst en Awamori

Een vriend vertelde ons dat 3-2-2018 de beste dag is om te starten. Vooraf zijn we een paar dagen bezig geweest om met een grastrimmer het overwoekerde deel van het land te ontdoen van junglegewas. Het is lastig om op een ver eiland als Ishigaki aan een goede maaier te komen. Hier huren ze geiten om het gras te maaien.

Manabu’s kayaktrailer komt onder het oerwoud tevoorschijn

Ik wilde de rituelen, die we volgens onze vriend moesten doen, goed volbrengen. We moesten zout, rijst en Awamori (de lokale Sake) meenemen naar het land.

Vervolgens moest ik de buitenste hoeken van het terrein zuiveren met een bergje zout, wat rijst strooien voor groei en voorspoed en Awamori erover schenken, de lokale sake en de drank voor de natuurgod.

Daarna mocht de eerste schop in de grond! Drie keer.

SETSUBUN

Tijdens Setsubun worden allerlei rituelen uit de kast gehaald. In elk deel van Japan wordt er weer een beetje anders mee omgegaan. Mamemaki is echt wat voor mij: een handje fuku mame (geroosterde soyabonen) wordt vanuit elke deur en raam naar buiten en we roepen dan:

”Oni wa sottooo! Duivels/demonen buiten!”

Daarna gooien we een handje bonen naar binnen en roepen:

”Fuku wa uchiii! Goede geesten en geluk binnen!”

Mamemaki is om het kwaad van het afgelopen jaar te verdrijven en te reinigen voor het komende jaar. We rapen alle bonen binnen op. En pak je een handje bonen, waarna je de bonen in je hand telt. Net zolang totdat je een hoeveelheid pakt met je leeftijd plus 1 (kan dus wel even duren). Die eet je dan. In een Japans huis worden geen schoenen gedragen, dus er kan van de grond gegeten worden.

MAKIZUSHI

Daarna eten we een Makizushi. Het eten van Makizushi, een lange sushirol, tijdens Setsubun komt uit de regio Kansai waar Manabu vandaan komt. In de Makizushi wordt wortel, avocado, ei, komkommer, krab(sticks), shiitake en kanpyo (gedroogde kalabas) gerold.

Makizushi

Deze wordt in zijn geheel gegeten naar een bepaalde richting. Dit verandert ieder jaar. Dit jaar is het naar het zuid-zuid-oosten. We doen dit stil, er mag niet gepraat worden.

Vorig jaar deed ik dit met mijn lerares. Zij komt uit een ander gedeelte van Kansai en samen moesten we tijdens het eten van de Makizushi juist hardop lachen.

Op naar een volgende stap

Aan het eind van de dag hadden we een heleboel rituelen volbracht. Het gaf me een voldaan gevoel.

Ben je benieuwd naar meer over keramiek in Japan? Kijk dan eens bij één van mijn andere artikelen.